Het is erg nuttig om in de gaten te kunnen houden of alle systemen in huis goed functioneren. Daarnaast is het ook nog erg leuk om naar te kijken!

Vooral bij zonnestroomsystemen, die totaal geruisloos, geurloos en bewegingsloos hun mooie werk doen, is het belangrijk om af en toe even bevestiging te hebben dat ze nog steeds goed werken. Ook als je net een warmtepomp hebt, wil je waarschijnlijk ook wel weten of deze naar verwachting functioneert. Monitoring kan op verschillende manieren. Wij doen dit als volgt.

Energieverbruik / produktie bijhouden met Domoticz

Mijn favoriete tool voor monitoring van allerlei zaken is Domoticz, een open source home automation systeem. Daarmee creeer je een dashboard waarmee je allerlei sensoren en metertjes in huis en informatie van andere bronnen real time kunt uitlezen en bijhouden. Je kunt er ook dingen mee aansturen, zoals verlichting, draadloze thermostaatknoppen enzovoort.

Domoticz draait bij ons op een klein servertje, een Raspberry Pi. Om dit te installeren vergt wel enige kennis/interesse op ICT gebied.

Opmerking: Een mooi alternatief is de CEMM, waarbij je niet zelf een servertje hoeft te beheren, maar toch eenvoudig de slimme meter en meerdere elektrische groepen kunt uitlezen en in grafieken kunt bekijken via een app.

Ten eerste kan Domoticz de slimme meter uitlezen, zodat je de verbruiksgegevens van elektra en gas op de hoofdmeter kunt inzien. Dit kan door Domoticz worden uitgelezen middels een P1 kabel (direct via USB of indirect via een Youless).

Voor de monitoring van de warmtepomp, zonnepanelen en autolader gebruik ik gebruiksmeters op de betreffende groepen in de meterkast (bijv de Eltako WSZ15DE). Hierop zit een Youless metertje aangesloten middels de S0 puls aansluiting. De Eltako geeft 2000 pulsen per kWh, dus geeft heel nauwkeurig het verbruik / de produktie door. De Youless telt de pulsen en houdt een teller bij van het verbruik en berekent het vermogen. De Youless wordt vervolgens uitgelezen door Domoticz (via HTTP). Die stopt de gegevens in een database en maakt er mooie grafieken van. Een Youless is wel wat aan de prijzige kant, maar het werkt vind ik erg prettig en vooral heel stabiel.

Opmerking: In plaats van meerdere Youless te gebruiken zouden ook kWh meters met Modbus aansluiting gebruikt kunnen worden. Die zou je dan rechtstreeks kunnen uitlezen dmv een USB Modbus converter (bijvoorbeeld via een script) en de gegevens naar Domoticz sturen.

In Domoticz kun je de Youless meters toevoegen (Setup -> Hardware, dan Setup -> Devices, add device). Vervolgens zijn ze zichtbaar onder ‘Utility Sensors’ en kun je ze toevoegen aan het Dashboard (sterretje aanvinken).

Als je op een van de devices klikt, dan zie je de grafieken over langere tijd.

Onder Report kun je alle data en statistieken per jaar, maand en dag terugzien.

Tips

Voor de robuustheid zou ik deze punten adviseren:

• Verbind je servertje via bekabeld LAN, niet via Wifi.
• Gebruik vaste IP adressen voor het servertje en de Youless, geen DHCP.
• Gebruik een scriptje dat periodiek controleert of Domoticz nog werkt en indien nodig Domoticz automatisch herstart. Ik gebruik daarvoor dit scriptje op de Raspberry Pi.

Zonnepanelen monitoring via PVoutput.org

De produktiegegevens van onze zonnepanelen lees ik middels een python script uit Domoticz en stuur ik elke 5 minuten naar PVoutput.org. Daarbij tel ik de produktie van onze drie zonnepaneelsystemen op, zodat het samen in een enkele grafiek komt. Daarvoor gebruik ik dit script.

De gegevens van PVoutput.org kunnen vervolgens ook via een app op de smartphone heel handig ingezien worden (PVoutput app, beschikbaar voor zowel iPhone als Android).

Dit alles is gratis te gebruiken. Je kunt optioneel doneren aan PVoutput.org en/of de PVoutput Pro app kopen (2 euro).

Een Youless kan trouwens ook zelf direct loggen naar PVoutput.

Zonnepanelen monitoring via SolarEdge

De meeste fabrikanten van omvormers voor zonnepanelen bieden ook gratis monitoring aan via internet. Het zonnestroomsysteem op het dak van ons huis (Systeem 1) heeft een SolarEdge omvormer met optimizers. Die kunnen heel mooi gemonitord worden via de SolarEdge monitoring website. Ik heb openbare toegang aangezet voor ons systeem en daardoor kun je dit bekijken.

De belangrijkste reden om optimizers te gebruiken is dat elk paneel daarmee onafhankelijk optimaal wordt aangestuurd. Schaduw op een paneel heeft geen invloed op de prestaties van de andere panelen.

Een bijkomstig voordeel van de optimizers is dat het ook mogelijk is om per paneel de produktie bij te houden. Zelfs spanning en stroom details kun je uitlezen per paneel/optimizer, als je zou willen. Mocht er ooit eens iets mis zijn met een paneel of optimizer, dan kun je dus meteen zien waar het probleem zit.

Op de SolarEdge monitoring kun je het volgende zien:

Dashboard: dit laat de totale produktie zien per dag / week / maand / jaar en het vermogen binnen de dag.
Layout: dit laat per paneel de productie zien van de laatste dag / week / maand / jaar / totaal. Je kunt het zelfs afspelen en zien hoe de zon de verschillende panelen over de tijd verlicht heeft.

In ons geval zien we de totale produktie al via Domoticz. Echter de Layout monitoring per paneel voegt enorm veel toe. Je kunt dus zien of een paneel eventueel achter zou blijven in produktie. Maar je kunt ook heel mooi zien hoe het verschil in produktie is tussen panelen met verschillende orientaties, hellingen en schaduwsituaties. Zoals bij ons de zuid gerichte panelen en de oost-west liggende panelen.